چکیده
آزار مَکل مَکینگی، زیرگونه بسیار خطرناک و موذی و مزمنی از اقتصاد بادآورده است که از چپاول سالیانه غیرقابل‌جایگزینی ذخایر آب‌های چند میلیون ساله و زندگی‌بخش طبیعت و سرزمین ما در درازمدت فراتر از میزان با زندگی سالیانه در هر منطقه به وجود می‌آید. این چپاول درآمدهای کوتاه‌مدت و آب آورده‌ای را تولید می‌کند که همچون درآمدهای آزار هلندی و هرگونه درآمد غیرعادی فراتر از تولید و نه استخراج همچون آزار هلندی (نفتی) سبب تضعیف و نابودی صنایع و روستاها و کشاورزی ملی و تضعیف و تحلیل فرهنگ تولیدی و فرهنگ کار در درازمدت و نابودی طبیعت سرزمین شده و تداوم آن از بحران آب و اقتصاد شروع و به بحران‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و جنگ و ستیز و مهاجرت و نابسامانی‌های گوناگون ختم می‌گردد.
نباید فراموش کرد که “کاریز” و ذات تمدن کاریزی با صلح و انسان‌دوستی و همکاری رفاقت عجین است و چاه عمیق و نیمه عمیق با فردگرایی و رقابت خشونت.
این آزار به معنای استفاده بی‌رویه از ذخایری به‌مراتب حیاتی‌تر از نفت و به‌درستی “بن مایة آفرینش”است. پیامدهای این بیماری به‌گونه‌ای است که نه‌تنها در راستای منافع ملی و توسعة پایدار ایران و کشورهای نظیر قرار ندارد، بلکه در درازمدت پیامدهای وحشتناک و عذاب‌آوری برای همة کره خاکی هستی و موجودات این سرزمین و منطقه روابط دوستانة خیرخواهانه و یاریگرانة مردم ما با یکدیگر و با کشورهای همسایه دارد، که درخور بررسی و اعتنای بسیار است.
مرتضی فرهادی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، دوره 24، شماره 77، پیاپی 77، شهریور 1396، صفحه 98-1 .
