چکیده
مشکل کم آبی در طول تاریخ همواره در سرزمینهای خشک و نیمه خشک وجود داشته و موجب محدودیتهایی برای این سرزمینها بوده است. در سالهای اخیر به دلیل شرایط کم آبی موضوع حکمرانی آب در ایران نیز همانند سایر مناطق جهان برای مقابله با چالشهای آبی مورد توجه قرارگرفته است. حکمرانی آب در هر کشوری بیانگر ساختار و بستری است که فرآیندهای مختلف مدیریتی از جمله تدوین طرحها و برنامههای توسعهای و حفاظت منابع آبی و اجرای آنها را تنظیم میکند؛ اما متاسفانه در ایران در سالهای بعد از انقلاب حکمرانی آب در حد متعارف ظاهر نشده و به اعتقاد کارشناسان مشکلات ایجاد شده و بحران حکمرانی است نه بحران کمبود آب. در سالهای اخیر رشد جمعیت، تغییرات اقلیمی، الگوی کشت نامناسب و توسعه ناپایدار کشاورزی و شرایط اقتصادی که همه متاثر از ناکارآمدی حکمرانی آب است، مساله آب را با چالشهای متعددی مواجه ساخته؛ بطوریکه مساله آب در بسیاری از مناطق کشور را به تنش و یا ورشستگی آبی تبدیل کرده است. برخی چالشهای مهم عبارتند از کاهش آبهای تجدیدپذیر، نابودی و تخریب زیستبومهای آبی، بهرهوری پایین آب در بخشهای مختلف و منازعات آبی محلی و منطقهای. واضح است که ادامه سیاستها و روندهای پیشین در بخش آب ابعاد مختلفی از بحرانهای امنیتی ملی را به دنبال خواهد داشت؛ لذا برای برون رفت از این شرایط تغییر در رویکردهای اساسی و استراتژیها ضروری میباشد.
رقیه شاهمرادی (1403) پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، دانشکده علوم انسانی.
