چکیده
این پژوهش با هدف تحلیل محتوی کتابهای درسی دوره متوسطه از حیث توجه به آب انجام شد. روش تحقیق از نوع تحلیلی- توصیفی، به روش تحلیل محتوی با رویکرد تحلیل مضمون بود. جامعه آماری تحقیق کتابهای درسی هفتم، هشتم و نهم متوسطه، به تعداد 36 کتاب شامل کتابهای (آموزش قرآن، فارسی، ریاضی، مطالعات اجتماعی، عربی، پیامهای آسمان، نگارش، علوم تجربی، فرهنگ و هنر، انگلیسی، کار و فناوری، تفکر و سبک زندگی) بود بر این اساس نمونه آماری با جامعه آماری برابر بود. به بیان دیگر مطالب برای احصای دقت بیشتر در نتایج، از روش نمونهگیری تمام شماری استفاده شد. یافتههای تحقیق نشان داد در مجموع توجه به آب در کتابهای دوره متوسطه با 74/15% تصویر، 93/81% متن؛ 52/0% فعالیت؛ 55/1% آزمایش؛ 13/0% جدول؛ 13/0% نمودار مورد بررسی قرارگرفته است. تحلیل محتوای کتاب نشان داد درمجموع کل ابزارهای استفاده شده در بررسی توجه به آب تعداد801 کد با مضامین مختلف به اهمیت توجه آب پرداختهاند. از این تعداد کد، تعداد 51 مضمون واحد در زمینه اهمیت آب استخراج شد که پس از دستهبندی محوری مضامین فوق، تعداد7 مولفه در زمینه توجه به آب از کل کتابهای دوره متوسطه با نامهای 1- ارزش و اهمیت آب (92/26%)، 2- جنبههایمنفی آب (54/11%)، 3-مطالعات مربوط به آب (54/11%) 4- مدیریت منابع آبی (31/17%) 5- جنبههای فیزیکی و شیمیایی آب (46/13%) 6- ابعاد فرهنگی آب (46/13%) و 7- مدیریت مصرف آب (75/5%) استخراج شد. بیشترین میزان فراوانی به مولفه ارزش و اهمیت آب اختصاص یافته است. یافتهها نشان داد بالاترین تعداد مولفههای مربوط به اهمیت آب به کتاب پیامهای آسمانی و پس از آن علوم اجتماعی و کار و فناوری اختصاص یافته است. دیگر کتابها نسبت تعداد کمی از مولفههای توجه به آب را به خود اختصصاص دادهاند.
لطیفه یمنی (1403) پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته علوم تربیتی – برنامهریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشکده علوم انسانی.