چکیده
تغییرات اقلیمی، خشکسالی و خشکی دریاچه ارومیه در دهههای اخیر، پایداری معیشت خانوارهای روستائی حاشیه دریاچه را با خطر مواجه ساخته است. هدف این تحقیق بررسی وضعیت پایداری معیشت خانوارهای روستاهای حاشیه دریاچه شهرستان ارومیه بود. تحقیق از نوع کاربردی و گذشتهنگر بود. جامعه آماری 12561 خانوارساکن در110روستای چهار بخش شهرستان ارومیه درحاشیه دریاچه بودند که حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی – مورگان 409 نفر تعیین شد. سرپرستان خانوار نمونه با روش نمونهگیری چند مرحلهای از 12 روستا به روش تصادفی طبقهای با انتساب متناسب در سه فاصله ( کمتر از یک کیلومتر، یک تا سه کیلومتر، سه تا پنج کیلومتر) از دریاچه انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته با 32 سوال باز و بسته پاسخ برای ویژگیهای فردی ، اقتصادی و اجتماعی و زراعی و 68 سوال بسته در قالب طیف سه گزینهای لیکرت برای تعیین وضعیت سرمایههای پنجگانه معیشت (اقتصادی، اجتماعی، انسانی، طبیعی، فیزیکی) بود. روایی سؤالات پرسشنامه توسط اعضای کمیته تحقیق و کارشناسان تایید شد پایایی ابزار تحقیق با انجام یک پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای سوالات سرمایههای معیشت با ضرایب: 81/0 ، 76/0 ، 88/0، 85/0 و 71/0 و میانگین 80/0 در حد قابل قبول بود. متغیر وابسته تحقیق، پایداری معیشت خانوارهای روستائی بود که از جمع امتیاز پاسخ به سوالات سرمایهها در مقیاس شبه فاصلهای محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ازمون فرضهای تحقیق از آزمونهای مقایسه میانگین t وF، آزمونهای همبستگی پیرسون، اسپیرمن و خی دو استفاده شد. برای شناسایی عوامل موثر بر پایداری معیشت خانوارهای روستائی از تحلیل رگرسیون خطی گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد، بین میزان پایداری معیشت روستائیان و متغیرهای مستقل: میزان اراضی دیم، تحصیلات، نوع منبع اب و روش آبیاری، همبستگی مثبت و میزان هزینه تولید رابطه منفی معنیدار وجود دارد. سرمایههای پنجگانه معیشت، 34 درصد تغییرات متغیر وابسته تحقیق را پیشبینی کردند. متغیرهای مستقل: تحصیلات، میزان اراضی دیم، هزینه تولید، نوع منبع آب و روش آبیاری نیز 24 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردند.
صادق اسمعیلی زمان آباد (1400) پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته مهندسی کشاورزی – توسعه روستایی، دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی.