چکیده
در طی یک قرن گذشته، استفاده از منابع آبی به‌علت افزایش جمعیت و نیاز به رشد اقتصادی جوامع، افزایش شدیدی یافته است. افزایش قابل توجه تقاضا برای آب به‌منظور تأمین نیازهای جمعیتی در بسیاری از کشورها از یک‌سو و کمیابی و بحران منابع آب از سوی دیگر موجب پیدایش مفهوم امنیت آب و فقر آب در ادبیات اقتصادی کشورهایی شده است که با بحران آب مواجه هستند. این پژوهش تلاش دارد معیارهای مؤثر بر فقر آب شامل نیروهای محرک، فشار، وضعیت و اثر را در استان‌های ایران مورد بررسی قرار داده و عوامل مؤثر بر این معیارها را با استفاده از روش (PLS-SEM) شناسایی نماید. یافته‌های حاصل از برآورد نتایج مدل نهایی تحقیق نشان می‌دهند که در سازه نیروی محرک متغیرهای سهم استان‌ها از تولید ناخالص داخلی بدون نفت، درصد افراد تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی و نرخ ثبت نام در آموزش و پرورش، در سازه فشار متغیرهای میانگین سالانه ارتفاع بارندگی، درصد اراضی زیر کشت آبی از کل زمین‌های زیر کشت و مجموع مصرف خانگی، کشاورزی، صنعتی و عمومی به بارش، در سازه وضعیت متغیرهای سرانه مصرف روزانه آب خانگی، مصرف آب کشاورزی کل، مصرف آب فضای سبز و سرانه مصرف آب شرب کل و در سازه اثر متغیرهای درصد مساحت مناطق حفاظت‌شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست از کل مساحت استان و پدیده‌های بیابانی به‌عنوان عوامل اثرگذار بر وضعیت فقر آبی استان‌های ایران شناخته می‌شوند. هم‌چنین نتایج تحقیق بیانگر آن است که وضعیت فقر آبی در بین استان‌های کشور متفاوت بوده به نحوی‌که استان‌های اصفهان، یزد و کرمان دارای بدترین وضعیت از لحاظ فقر آبی هستند. یافته‌های رساله لزوم توجه کارشناسان را به مسأله فقر آبی و تدوین سیاست‌های مناسب جهت کنترل آن‌را نمایان می‌سازد.
سحر صفر پور تلوکی (1402) پایان‌نامه دکتری تخصصی (PhD) ، رشته علوم اقتصادی، دانشگاه سمنان، پردیس علوم انسانی – دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری.