چکیده
با توجه به بحران آب در ایران، آموزش الگوی مصرف مسؤولانه آب به دانش‌آموزان ضروری است. هدف پژوهش حاضر، سنجش محتوای آموزش آب در درس «انسان و محیط‌زیست» پایه یازدهم، دوره دوم متوسطه و بهبود کیفیت ارائه آن است. این مطالعه براساس نوع داده‌ها، کمی و از لحاظ نوع برخورد با مسئله، کیفی است. طرح کلی پژوهش آمیخته حاضر تبیینی یا اصطلاحاً تشریحی بود. در فاز اول با رویکرد توصیفی-پیمایشی داده‌های کمی استخرج و در فاز دوم برای توضیح بیشتر و آشکار کردن برخی جنبه‌های ابهام‌انگیز موضوع از رویکرد کیفی بهره گرفته شد. در بخش کمی برای جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. مفاهیم پرسشنامه با تاکید بر طبقه‌بندی بلوم، اهداف کلی تعریف شده برای آموزش آب در کتاب راهنمای معلم درس «انسان و محیط‌زیست» و مصاحبه نیمه ساختاریافته تنظیم و پاسخ‌دهی به گویه‌های آن در طیف پنج گزینهای لیکرت سامان داده شد. روایی صوری و محتوایی به تایید هشت خبره ذی‌صلاح رسید و پایایی آن با ضریب آلفای کرانباخ (75/0) تصدیق شد. براساس فرمول کوکران 384 دانش‌آموزان مورد پرسشگری قرار گرفتند. در بخش کیفی پژوهش پنل تخصصی با حضور کارگزاران اصلی نظام آموزشی (5 معلم و 20 دانش‌آموز) تشکیل و راهکارهایی پیشنهاد شد. جهت اعتباریابی، برونداد نظرات پانل دلفی، به 3 خبره‌ی دارای صلاحیت ارائه و پس از جرح و تعدیل، تایید نهایی شد. نتایج نشان داد آموزش آب در این کتاب، در سطوح پایین یادگیری هر دو حیطه «شناختی» و «عاطفی» به طور نسبی اتفاق افتاده، اما در سطوح میانی و غایی هر دو حیطه، ناکام است.
امیرعلی برومند و مهدی کلاهی، تدریس پژوهی، دوره 9، شماره یک، شماره پیاپی یک، فروردین 1400، صفحه 205-233 .
