چکیده
امروزه، انتقال مدیریت شبکه‌های آبیاری به بهره‌برداران از طریق تشکیل انجمن‌های آب بران به عنوان یکی از راه‌کارهای مطلوب در مدیریت پایدار شبکه‌های آبیاری و زهکشی مورد توجه فراوان سیاست‌گذران بخش آب و کشاورزی کشور قرار گرفته است و با مشکلات و نتایج متفاوتی روبرو بوده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف کلی آسیب‌شناسی مدیریت مشارکتی آبیاری در تعاونی‌های آب بران منطقه میان دربند در شهرستان کرمانشاه انجام شده است. برای انجام این پژوهش از روش تحقیق آمیخته استفاده شد. جامعه بخش کیفی این پژوهش را افراد صاحب نظر در زمینه آسیب‌های مدیریت مشارکتی آبیاری تشکیل دادند. جامعه آماری بخش کمی این پژوهش را 688 نفر از اعضای تعاونی‌های آب بران منطقه میان در بند تشکیل دادند که تعداد 245 نفر به تناسب و با روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری گردید، که روایی آن توسط پانل متخصصان تأیید و پایایی آن نیز با استفاده از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (76/0) تأیید شد. بر اساس نتایج میزان آسیب‌پذیری تعاونی‌های آب بران در حد متوسطی بود. بر اساس نتایج تحقیق مهم‌ترین آسیب‌هایی که تعاونی‌ها را تهدید می‌کند عبارتند از: عدم برگزاری جلسات هیئت مدیره و مجمع عمومی، نارضایتی از سیاست‌گذاری‌های مدیریتی شبکه، بی‌اعتمادی اعضای تعاونی نسبت به یکدیگر، عدم تحویل به موقع آب در طول فصل زراعی، یکنواخت نبودن توزیع آب در تمام شبکه، بالا نرخ آب بها، عدم اختصاص اعتبارات بلند مدت از طرف دولت برای احیای منابع آب. هم چنین به منظور دسته‌بندی تعاونی‌های آب بران از لحاظ میزان آسیب‌پذیری از تحلیل خوشه‌ای استفاده شد. تعاونی‌ها بر اساس میزان تشابهی که از نظر تأثیرپذیری نسبت به آسیب‌ها داشتند در 5 خوشه قرار گرفتند.
سمیه دشتستان (1392) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مهندسی کشاورزی – ترویج و آموزش کشاورزی ـ توسعه کشاورزی، دانشگاه رازی، دانشکده علوم کشاورزی.
