چکیده
بحران مناقشات برسرمنابع مشترک آب همواره موجب بروز بحران‌های متعددی شده وراهکارهای متعددی برای کنترل آن اتخاذ شده است که از جمله این راه‌کارها انتقال مدیریت آبیاری می‌باشد. فرایند انتقال مدیریت آبیاری از پیچیدگی بسیاری برخوردار می‌باشد، لذا احتمال انجام ناقص فرایند یا عدم تحقق بخشی از اهداف محتمل است. نتایج ارائه شده در منابع و مقالات علمی نشان می‌دهد که استفاده از روش‌شناسی مناسب ارزیابی و انتخاب شاخص‌های مناسب از جمله کاستی‌های فرآیند انتقال مدیریت آبیاری می‌باشد. بدین جهت لازم است که تلاش‌های جاری بر مولفه پایش و ارزشیابی فرایندهای مذکور متمرکز شود. این اقدام بازخورد لازم در جهت اعمال تصمیمات در تلاش‌های گذشته و جاری انتقال مدیریت آبیاری فراهم می‌نماید. این تحقیق با هدف بررسی مسایل جاری انتقال مدیریت آبیاری و شناسایی شاخص‌های کلیدی ارزیابی در شبکه‌های آبیاری و زهکشی و بررسی آنها در شبکه آبیاری پادنای شهرستان سمیرم در استان اصفهان در قبل و بعد از تشکیل تعاونی‌ها و اتحادیه آب‌بران انجام گردیده است. جهت ارزیابی اثر بخشی تمرکززدایی از چارچوب گسترش یافته کنشگر، مسئولیت‌پذیری ، قدرت استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق را کشاورزان شبکه فوق و همچنین کارشناسان و خبرگان مرتبط تشکیل می‌دهد. روش تحقیق از نوع کاربردی و بر اساس نحوه‌ی گردآوری داده‌ها توصیفی- تحلیلی می‌باشد. داده‌های مورد نیاز از طریق پرسشنامه و همچنین مصاحبه با ذی‌نفعان و کارشناسان جمع‌آوری شد. تحلیل‌های استنباطی با استفاده ازآزمون ویلکاکسون و من ویتنی انجام گردید. باتوجه به بررسی شاخص‌ها براساس چارچوب فوق، قبل از انتقال مدیریت آبیاری تمرکززدایی وجود نداشته و کلیه وظایف توسط شرکت آب منطقه‌ای انجام می‌گردیده و پس از انتقال مدیریت آبیاری قدرت و مسئولیت‌پذیری به میزان کمی انتقال یافته که نشان می‌دهد فرآیند انتقال مدیریت آبیاری به صورت ناقص انجام گردیده است. بر پایه نتایج، انتقال مدیریت آبیاری در شاخص‌های عدالت، مشارکت، اعتماد و پاسخگویی افزایش نشان می‌دهد. شاخص‌های کارایی و بازدهی نیز روند افزایشی داشته که نشان‌دهنده مصرف بهینه آب می‌باشد. با توجه به اهمیت مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی، پیشنهاد می‌گردد جهت افزایش قدرت و مسئولیت کشاورزان نسبت به توانمند نمودن تشکل‌ها براساس رهیافت مدیریت مشارکتی آب با حکمرانی جوامع محلی توسط سازمان‌های مرتبط اقدام گردد.
علی آقانوری (1399) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته برنامه‌ریزی گردشگری – منابع آب، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده مهندسی کشاورزی.
