چکیده
وقوع خشکسالیهای اخیر در ایران و شدت خسارتهای وارد شده از ادامه آسیبپذیری نقاط شهری و روستایی حکایت میکند. در زمان حاضر مدیریت خشکسالی در کشور ما، بر مبنای مدیریت بحران صورت میگیرد و بدین ترتیب به کاهش تاثیرات و آمادگی در برابر خشکسالی توجه چندانی نمیشود. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی تابآوری شهرستان زاهدان در برابر بحران آب و خشکسالی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را تمام خانوارهای شهرستان زاهدان تشکیل میدهد که براساس سرشماری سال 1395 دارای 168480 خانوار(672589نفر) میباشد. از میان سرپرستان خانوار حجم نمونهای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 383 نفر به صورت تصادفی انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش از آمارتوصیفی و آماراستنباطی استفاده گردید. نتایج آزمون تحقیق نشان داد که وضعیت تابآوری اقتصادی، اجتماعی و نهادی در شهرستان زاهدان به ترتیب با میانگین 815/2، 873/2 و 886/2 پایینتر از میانگین مطلوب (3) است و شهرستان زاهدان از نظر تابآوری در برابر خشکسالی و بحران آب در وضعیت مناسبی قرار ندارد و این شهرستان مشکلات بسیار زیادی در زمینه آب در نقاط روستایی و شهر زاهدان دارا است. در نقاط روستایی بحران کم آب و خشکسالی خسارتهای زیادی به کشاورزان و دامداران وارد ساخته است. اثرات بحران آب بر ساختار اقتصادی، اجتماعی و محیطی روستاها بسیار منفی بوده که باعث مهاجرت روستاییان به شهر زاهدان شده است.
فاطمه یادگاریفر، محمدرضا پودینه و مرتضی اسمعیلنژاد، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران، دوره 23، شماره 68- (1-1402)، صفحه 364-345 .