چکیده
امروزه در کشور ما بیش از هر زمان، آب به عنوان مهم‌ترین عنصر حیات بشر شناخته می‌شود. وقوع خشکسالی‌های طولانی و مکرر، کاهش نزولات جوی و به تبع آن افت سطح آب زیرزمینی، نیاز به آب را در استان خراسان جنوبی در اولویت نخست قرار داده است. شهرستان نهبندان که جزء مناطق کم باران و خشک استان محسوب می‌شود، متأثر از این مسأله می‌باشد؛ بنابراین صیانت و حفاظت از منابع آبی موجود و مدیریت ذخایر ارزشمند آب، بایستی در رأس برنامه‌های مدیران قرار گیرد. در پژوهش حاضر 10 راهبرد منتخب در جهت مدیریت منابع آب ارائه گردید و برای اولویت‌بندی راهبردهای مزبور و تعیین اولویت‌های برتر، پرسشنامه‌ای بین کارشناسان ادارات دست‌اندرکار و بهره‌برداران منابع آب به ویژه کشاورزان که سهم بالایی از منابع آب زیرزمینی را مصرف می‌کنند، به طور یکنواخت و بر اساس محدوده‌های مطالعاتی هفت‌گانه شهرستان توزیع گردید و راهبردها به همراه سه معیار اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست‌محیطی به صورت مقایسه دو به دو به مشورت گذاشته شد. در نهایت و پس از تجمیع وزن‌ها و تحلیل نتایج در محیط Expert Choice، راهبرد «احداث سازه‌های آبی نظیر بند خاکی و غیره جهت تقویت آبخوان دشت» به عنوان راهبرد برتر بهره‌برداران و راهبرد «تجهیز چاه‌ها با کنتور هوشمند و کنترل دقیق برداشت‌ها» به عنوان راهبرد برتر کارشناسان تعیین و نتایج به تفصیل ارائه گردید. همچنین نتایج پرسشنامه‌ها به تفکیک محدوده‌های مطالعاتی از دیدگاه بهره‌برداران و کارشناسان در قالب چاه‌های شاخص به مقدار تبدیل گردید و به صورت پهنه‌بندی مکانی در محیط GIS به نمایش گذاشته شد.
غلامحسین شجاع تقی آبادی (1396) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته کشاورزی، دانشگاه بیرجند.
