چکیده
خشکسالی و بحران آب از دیرباز به عنوان آرام‌ترین بلایای طبیعی شناخته شده بود، در حالی که خسارات ناشی از بحران آب به مراتب بیشتر از سایر بلایای طبیعی است. بیشتر از 45 درصد از زمین‌های جهان در حوضه بین‌المللی مشترک و بیش از 40 درصد از جمعیت جهان به رودخانه‌های بین‌المللی بستگی دارد. وجود 286 حوضه بین‌المللی مشترک بین بیش از 148 کشور و همچنین بیش از 592 منبع بین‌المللی آب زیرزمینی و 1600 دریاچه مشترک به پیچیدگی و اهمیت موضوعات امنیتی در بهره‌برداری از منابع آب افزوده است. 145 کشور در این حوضه‌های مشترک دارای سرزمین هستند و 21 کشور کاملاً در حوضه‌های بین‌المللی قرار دارند. زندگی نزدیک به 40 درصد از جمعیت جهان به این رودخانه‌های بین‌المللی و منابع آب مشترک بستگی دارد. این پژوهش با استفاده از مطالعات گذشته و نظرات متخصصان و برگزاری چندین جلسه نخبگانی، عوامل مؤثر بر آب در حال حاضر و آینده را شناسایی کرده است. پس از آن، عوامل مهم و عوامل اصلی استخراج شد و هر یک از این عوامل در دو نوع عوامل روندی و غیر روندی مورد بررسی قرار گرفت. سپس ماتریس اثرات متقاطع طراحی شد، و در نتیجه عوامل کلیدی مشخص شدند و عدم قطعیت‌های اصلی مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش از روند داستان‌گویی، چهار منطقه سناریو برای حل و فصل جمعیت ترسیم شده و در نهایت سناریوی مطلوب تدوین شده و سیاست‌ها و راهبردهای دستیابی به یک سناریوی مطلوب در سه سطح به شرح زیر تدوین شده است. 1- حفظ منابع آبی موجود در کشور و سیستم مدیریت یکپارچه و مشارکتی 2- مدیریت تقاضای آب در کشور 3. کاهش وابستگی به دریافت حقابه از کشورهای بالادستی و بارندگی سالانه با استفاده از منابع قابل اعتماد آب.
ارسلان باسلی‌زاده (1397) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته شهرسازی – برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دانشگاه گیلان، پردیس دانشگاهی
