چکیده
دراین پژوهش، ضمنِ تحلیلِ ساختاری نقوش مرتبط با آب، مفهومِ نمادین و تأثیرپذیریِ مستقیم یا غیر مستقیم این نقوش از نقوش هم عرض آنها شرح داده می‌شود. حضور مفاهیم نمادین، اسطوره‌ها و باورهای دینی مربوط به آب؛ همچنین شرایط اقلیمی هر سه حوزه مورد مطالعه و ارتباط تنگاتنگ آنها با محصول نهایی یعنی نقوش جانوری، گیاهی؛ هندسی و شمایل نگارانه بررسی خواهد شد. شناخت این نمادها و به تبع آن پژوهش دقیق‌تر آثار هنری مکشوفه از ایران باستان و مقایسه تطبیقی آنها با نمادهای مشابه در کشورهای دیگر و یافتن منشاء نمادها و اسطوره‌ها راه‌گشای پژوهش‌های آتی در راه شناخت و توسعه هنر خواهد بود. همچنین آشنایی با مبانی فکری و اعتقادی هنرمندانی که با نمادپردازی آب، به خلق آثار هنری مبادرت نموده‌اند، بستری برای راه‌یابی به باورهای آنان فراهم می‌کند. باید گفت که در این پژوهش عموما” از منابع کتابخانه‌ای و از روش اسنادی استفاده شده است. ضمن بررسی ده‌ها نماد و صدها تصویر از نقوش بجا مانده از دوران باستان و عنایت به اینکه در باورهای فرهنگ‌های باستانی، زن، زمین، ماه، مار و گاو مهم‌ترین نمادهای باروری، تجدید حیات و لذا نماد آب محسوب می‌شدند، می‌توان دریافت که در ایران، بین‌النهرین و اروپا در بسیاری موارد خاستگاه نقوش نمادین آب، هم‌معنا بوده و هم‌پوشانی دارند و در برخی موارد اختلافاتی نیز مشاهده گردید.
پریسا اکبری (1393) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته هنرهای تجسمی (هنرهای تصویری) – نقاشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده هنر و معماری.
