چکیده
آب به عنوان یکی از اصلیترین منابع طبیعی در کره زمین میباشد که از آن به عنوان مایه حیات نام برده میشود و علاوه بر تامین نیازهای حیاتی انسان و محیط زیست به عنوان یکی اصلی ترین مولفه های توسعه اقتصادی در بخش کشاورزی و صنعت از اهمیت فوق العادهای برخوردار میباشد. با رشد جمعیت و افزایش روز افزون تقاضای آب در کشور، در حال حاضر تقریبا تمامی منابع آب قابل دسترس و به صرفه از نظر اقتصادی که در حدود 98 میلیاردمتر مکعب میباشد استحصال شده است که با جمعیت حدود 75 میلیون نفری کشور، سرانه آب هر فرد تقریبا 1700 مترمکعب میباشد.این سرانه آب براساس شاخصهای بینالمللی نظیر شاخص “فالکن مارک” ، کشور را در “وضعیت تنش آبی” نشان میدهد ضمن آن که توسعه بهرهبرداری از منابع آب باعث پیامدهای زیستمحیطی گستردهای نیز مانند خشک شدن دریاچههای داخلی و کاهش ظرفیت مخازن آب زیرزمینی در برخی دشتها مانند دشت کاشان، رفسنجان و همدان شده است. از سوی دیگر مصرف بیرویه آب و افزایش حجم پسابها و آبهای برگشتی باعث آلودگی گسترده منابع آب زیرزمینی و سطحی شده است. از اینرو مدیریت آب کشور در وضعیت موجود با چالشهای اساسی در تامین منابع آب مواجه میباشد که در شرایط آینده با کمبود منابع آب و خشکسالیهای پیاپی این وضعیت تشدید خواهد شد. بررسی وضعیت موجود مدیریت آب در کشور نشان میدهد که شیوه حکمرانی کنونی نیاز به اصلاحات جدی و اساسی دارد. این تحقیق با هدف بررسی مولفههای حکمرانی خوب در بهبود مدیریت آب کشور و ارایه پیشنهاداتی برای اجرایی کردن آن شکل گرفته است. برای بررسی حکمرانی خوب از مدل بانک جهانی و 4 مولفه آن یعنی سیاستگذاری شفاف و علنی، نظام اداری حرفهای ، پاسخگویی مسئولین و جامعه مدنی مشارکتی قدرتمند و برای بررسی وضعیت مدیریت منابع آب از مدل سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه سازمان ملل متحد و متغیرهای وابسته شامل، سیاستهای بنیادین، قوانین و نهادهای بخش آب استفاده و 4 فرضیه به شرح زیر مورد سنجش قرار گرفته است .
-سیاستگذاری شفاف یکی از عوامل مدیریت مطلوب آب در کشور است. -با وجود نظام اداری حرفهای در کشور میتوان آب را به نحو مطلوب اداره کرد. -پاسخگویی مسئولین یکی از عوامل اصلاحکننده مدیریت آب در کشور است. -در یک جامعه مدنی قدرتمند امکان مدیریت مطلوب آب وجود دارد.
روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – پیمایشی بوده و هدف پژوهش کاربردی میباشد . در این پژوهش دادههای جمعآوری شده از طریق پرسشنامه با استفاده از شاخصهای فراوانی آمار توصیفی خلاصه و طبقهبندی و سپس با استفاده از آزمون کلموگروف – اسمیرونف به بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای تحقیق پرداخته شد و جهت بررسی فرضیهها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده و فرضیات تحقیق مورد تایید قرار گرفت.
براساس نتایج بدست آمده از آزمون 4 فرضیه این تحقیق به ترتیب، وجود نظام اداری حرفهای ، جامعه مدنی قدرتمند، سیاستگذاری شفاف و پاسخگویی مسئولین بیشترین تاثیر را بر بهبود مدیریت آب دارند. تجزیه و تحلیل و پردازش دادهها درمحیط نرم افزاری spssانجام شده است.
شیلا کهریزی (1393) پایاننامه کارشناسی ارشد، مدیریت – مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت و حسابداری.