چکیده
در رویارویی با نگارگری ایرانی، لذت واقعی آنگاه حاصل خواهد شد، که به درکی عمیق و درست از آن دست یافته باشیم. از آن جایی که نگارگری ایرانی، هنری است؛ نمادین و سرشار از معانی رمزی و ماورایی؛ برای شناخت این هنر، لازم است که بسترها و بنیاد شکلگیری آن و جریان تاریخی و فرهنگی وهنری که از آنها تاثیر پذیرفته است را بشناسیم. از آن جایی که در سرزمین ایران به لحاظ شرایط ویژه جغرافیایی و نوع نگرش و جهانبینی حاکم بر ذهن واندیشه مردمانش، آب پیشینهای غنی دارد، آشنایی با مبانی فکری و اعتقادی و معنوی نمادپردازی آن، زمینه شناخت ما را از هنرهای که حاوی این نماد هستند، همچون نگارگری را فراهم میسازد. نگارگر ایرانی، به دلیل زمینه فکری و تعلقی که به عرفان و حکمت اسلامی دارد و نیز بهره گرفتن از دامنه گسترده اندیشه و خیال ادبیات فارسی، کمنظیر میآفریند. آب در نگارگری ایرانی مضامین نمادین خود را باز مییابد. این رساله، جایگاه آب را به عنوان عنصری مقدس و ارزشمند در باورها و اعتقادات مردم ایران، چه قبل از اسلام و چه بعد از آن را به بررسی پرداخته است و همچنین نقش آن را با تکیه بر این باورها و اعتقادات در هنرهای اسلامی، خصوصا هنری که در آن، بیشترین نمود را پیدا میکند؛ یعنی هنر نگارگری ایرانی، از دوره سلجوقی تا صفوی، هم از لحاظ معانی نمادین و هم از لحاظ تصویری به بررسی و تحلیل پرداخته است.
زینت پارسا (1394) پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته هنرهای تجسمی (هنرهای تصویری) – نقاشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده هنر.
