چکیده
اهمیت بحران‌ها و گفتمان محیط‌زیستی در چند دهه گذشته به شکل‌گیری مطالعات میان‌رشته‌ای در این حوزه منجر شده است و انسان‌‌شناسان با تلقی «فرهنگ» به مثابه فصل مشترک گفتمان محیط زیستی و انسان‌‌شناسی و همچنین با توجه به ماهیّت فرارشته‌ای و میان‌رشته‌ای پژوهش‌های انسان‌شناختی اعضای ثابت‌قدم و کلیدی این نوع مطالعات محیط زیستی به ویژه در موضوع آب به شمار می‌روند. داده‌ها و شواهد این پژوهش کیفی از طریق روش‌های میدان‌پژوهی از جمله مشاهده مشارکتی و مصاحبه قوم‌نگارانه در میان سه طایفه از ایل قشقایی در محدوده سه شهرستان کازرون و نورآباد ممسنی در ییلاق و شهرستان دژکرد در اقلید استان فارس گردآوری شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد آب در میان عشایر ایل قشقایی نه فقط برای زندگی و پایداری زیست‌محیطی حیاتی است، بلکه آن از زوایای متعدد فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، روانی، حقوقی و جنسیتی نیز مهم است. معانی موجود درباره آب و چالش‌های آن با تأثیرپذیری از شرایط زیست‌محیطی منطقه، به مرور زمان دچار تحوّل شده است. بحرانی شدن وضعیت آب و تغییر در نوع مدیریت و بهره‌برداری از آب، هم تمامی ابعاد و سبک‌های زندگی عشایر قشقایی را متأثر را کرده است و هم معانی فرهنگی موجود درباره آب را تغییر داده است.
ابوعلی ودادهیر و آلما رنجبر، دوفصلنامه دانش‌های بومی ایران دانشگاه علامه طباطبایی، دوره 7 ، شماره 14، شماره پیاپی 14، مهر 1399، صفحه 103-57
