چکیده
به احتمال زیاد، قنات در پیش از تاریخ و در نجد ایران ابداع شد. سپس در دوره حکومتهای مقتدر ایرانی پیش از اسلام و دولتهای بعد ازاسلام، سیر تکاملی پیمود و بیش از پیش مورد بهرهبرداری قرار گرفت؛ تا جایی که نقش تعیین کنندهای در زندگی مادی و معنوی ساکنان این سرزمین ایفا نمود. دیگران هم این شیوه آبرسانی را از ایرانیان فرا گرفتند. اما متاسفانه از چند دهه گذشته، با ورود فنآوری جدید غربی به کشور، ضربه سختی بر پیکر قنات وارد شد و عوارض زیان باری به دنبال آورد. در این مقاله، نویسنده کوشیده است ضمن شرح فراز و نشیب بهرهمندی از این سازه بومی، بر جایگاه خاص آن در روند فرهنگ و تمدن دیرینه ایرانی تاکید ورزد؛ و سرانجام امیدوار است که شرایط برای احیای مجدد قنات در سطحی هماهنگ با مقتضیات زمان فراهم گردد.
غلامرضا برهمند، مسکویه دانشگاه آزاد ری، زمستان 1386 و بهار 1387، شماره 8، صفحه 32-7 .