چکیده
شکل‌گیری اکثر تمدن‌های بشری در کنار رودخانه‌هایی با کاربری‌های متفاوت و گسترده شامل تأمین آب آشامیدنی، مصارف کشاورزی، صید آبزیان و ماهیگیری، تأمین انرژی در گذشته و همچنین به‌کارگیری از پتانسیل‌های گسترده رودخانه‌ها در بهبود سیما و منظر شهری و ایجاد تنفس‌گاه‌های عمده شهری و خلق کمربندهای سبز طبیعی در حاشیه رودخانه‌ها در زمان حال، نشانگر اهمیت بسیار این منبع حیاتی و طبیعی است. متأسفانه در عصر حاضر و شهرهای کنونی سرزمینمان، ایران، آن طور که شایسته است به این عامل حیات‌بخش توجه کافی نمی‌شود و کناره رودخانه‌ها با پتانسیل بسیار بالا برای زیباسازی و بهبود سیما و منظر شهری، بی‌استفاده مانده و نه تنها حاشیه‌ای نازیبا از خود به نمایش گذاشته است، بلکه در بعضی از شهرهای کهن از جمله شوشتر و دزفول، تأسیسات آبی همچون آسیاب‌های آبی و پل‌های باستانی آن مناطق که به دوره ساسانی برمی‌گردد، نیز در حال تخریب است. بی‌شک راه نجات از این وضعیت کنونی، توجه به اصول معماری پایدار و دخالت دادن آن در طراحی‌های محوطه و کناره رودخانه‌ها است. در این تحقیق -که جزو تحقیقات توسعه‌ای 1 محسوب می‌شود- سعی خواهد شد تا پس از ارائه تعاریفی مرتبط با موضوع به اصل طراحی پایدار و مؤلفه‌های آن بر روی جداره رودخانه‌ها پرداخته و در نهایت با تبیین این مؤلفه‌ها در برخورد با رودخانه، راهکارهایی برای رسیدن به طرحی جامع برای ایجاد کمربند سبز مناسب در حاشیه رودخانه‌ها و تبدیل آنها به مراکز پویا و زنده شهری ارائه شود.
مهدی زندیه و محمود جافرمن، نشریه علمی باغ نظر، دوره 7، شماره 14، شماره پیاپی 14، مرداد 1389، صفحه 26-15 .
