چکیده
هدف: اروندرود از جمله حوضههای آبی مشترک در منطقه غرب آسیا میباشد که از حساسیت و جایگاه خاص بنا بر موقعیت ژئوپلیتیکی حاکم برخوردار است. در دورههای مختلف تاریخی روابط دو کشور همسایه ایران و عراق متأثر از نحوه بهرهبرداری و مالکیت این حوضه آبی بوده است. آخرین اختلاف نظر در این مورد خود زمینهساز وقوع جنگ هشت ساله میان دو کشور و بروز تلفات انسانی و اقتصادی فراوان برای دو کشور گردید. بنابراین لزوم اتخاذ استراتژی مناسب در روابط دیپلماتیک ایران با عراق بر سر نحوه مدیریت و بهرهبرداری این حوضه آبی مشترک مورد ضرورت میباشد.
روش: در تحقیق پیش رو در گام نخست با مطالعه اسناد و سوابق علمی پیشین صورت پذیرفته مرتبط و استفاده از نظرات 12 نفر از خبرگان، تعداد 48 عامل تأثیرگذار بر آینده هیدروپلیتیک اروندرود احصاء و در گام دوم با تشکیل پانل خبرگی عوامل مشابه با یکدیگر ادغام و تعداد 26عامل مشخص گردید. در ادامه با استفاده از مدل فریدمن تعداد 12 عامل مهم و اثرگذار تعیین و در انتها با استفاده از نرمافزار آیندهپژوهی میکمک و بکارگیری روش تحلیل ماتریس متقاطع، عوامل کلیدی مشخص گردیدند.
یافتهها: تعداد 5 عامل کلیدی تأثیرگذار در آینده هیدروپلیتیک اروندرود مشخص گردید.
نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد ایران میبایست ضمن فراهم نمودن زمینههای رشد و توسعه شهرها و بنادر حوضه اروند با مذاکره و مشارکت ترکیه و عراق به توافق رسمی در خصوص نحوه و میزان تامین آب رودخانه اروند دست یابد.
محمود واثق و سجاد نجفی، آیندهپژوهی ایران، دوره 4، شماره 2، شماره پیاپی 7، اسفند 1398، صفحه 134-109 .