چکیده
آب همواره در نزد ایرانیان چه قبل و چه پس از اسلام از ارزش والایی برخوردار بوده و از دیرباز مردمان این سرزمین با ابداع روش‌های مختلف به استخراج آب و حفظ و نگهداری آن دست زده‌اند. پس دو عامل مهمی که می‌بایست در جهت شناخت آنها گام برداشت یکی انواع ابداعات ایرانیان در برخورد با آب مانند قنات، بند، آسیاب آبی، آب انبار و … بوده و دومی فرهنگ صحیح مصرف آب در این سرزمین است. امروزه نسل جدید با این گذشته آشنا نیست و بر ماست تا با نشان دادن تلاش بشر در رابطه با آب و ارائه ردپای تفکرات پیشرفته و تکنولوژیک آنها در این زمینه نسبت به آگاهی جامعه امروزمان قدم برداریم و غیر از مراکز تحقیقاتی یکی از مراکزی که می‌تواند در این کار موثر باشد، ایجاد موزه‌های آب است. در موزه‌های آب، دست‌ساخته‌های بشر در ارتباط با آب در حوزه‌های متنوعی معرفی و عرضه می‌گردد که از ابزار ها جهت شناسایی منابع آب گرفته تا اسنادی که حکایت از ارزش آب، نگهداری آب، انتقال آب و حتی جایگاه آب در ادبیات و هنر دارد را شامل می‌شود. سرزمین خوزستان که پرآب‌ترین رودخانه‌های این کشور را در خود جای داده؛ مکان مناسبی است برای تحقیقات و آشنایی با دانش مهندسی آب در ایران باستان و دیدن اسناد زنده آن. در خوزستان تا کنون بیش از 300 سازه آبی تاریخی شناسایی شده که رقم قابل توجهی است. در این میان شهر شوشتر با ایجاد حلقه عظیم آبی به دور خود و استفاده از انرژی آب رود کارون در سطوح مختلف، به راستی از شاهکارهای ایرانیان باستان در ابداع سازه‌های آبی و نشان‌دهنده نبوغ آنها در مهار قدرت ویرانگر آب در جهت آبادانی سرزمینشان بوده است. این رساله با عنوان «طراحی باغ موزه آب شوشتر» سعی دارد تا با شناخت مفاهیم وابسته به آب به خصوص در ارتباط با بستر شهر شوشتر به ایجاد فضایی مطلوب برای نمایش تلاش انسان در رابطه با آب بپردازد. در نظر است تا در طراحی این مجموعه، آن طور که شایسته است به ارزش و مفهوم آب توجه گردد. موزه آب باید محلی باشد که بیانگر شخصیت آب بوده و فرهنگ ایران زمین را در این رابطه نشان دهد. با اتخاذ رویکردی مفهومی در نگرش نسبت به آب و تجلی آن در بنای موزه و ایجاد رابطه‌ای تنگاتنگ بین موضوع آب وکالبد بنا می‌توان مخاطب را نسبت به این قضیه حساس کرده و آگاهی وی را در نحوه تعامل با این ماده حیاتی افزایش داد.
علی رزاقی (1396) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته معماری، دانشگاه یزد، دانشکده هنر و معماری.
