چکیده
با توجه به صرف شدن مدت زمان قابل توجه از زندگی انسان در محیطهای مسکونی، در نظر داشتن چگونگی تاثیرپذیری انسان از حضور در این محیطها از اهمیت زیادی برخوردار است. پژوهشهای بسیاری در رابطه با بررسی کیفیت فضاهای طراحی شده بر مبنای اصول معماری سنتی ایرانی تاکنون صورت پذیرفته است؛ که در این پایاننامه، از منظر پدیدارشناسی عنصر آب و چگونگی تاثیرگذاری محیطهای مسکونی طراحی شده بر مبنای معماری آبی بر کیفیت زندگی کاربر از طریق تأثیرات مختلف آب، این مقوله بررسی شده است. آب در حالات مختلف تأثیرات متفاوتی بر روی انسان دارد و هر کس به فراخور سن خویش بهره روانی خاص خود را از آن میبرد. در این طرح آب در حالاتی از جمله سکون، جاری، پاشش، جوشش و در قالب یک فیلتر نوری مورد استفاده قرار گرفته تا سبب برانگیخته شدن احساساتی همچون تفکر ، توجه ، پویایی و آسایش و… شود همچنین در این رساله به طور کامل راجع به تاثیرات آب بر بنا و کاربر بحث شده است. با توجه به اینکه احساسات کاربران در برخورد با این عنصر آب متفاوت است ولی با بررسیهای به عمل آمده در معماری آب میتوان تا حدودی این احساسات را پیشبینی کرد. شیوهی استفاده شده به روش توصیفی تحلیلی است و دادهها به صورت کتابخانهای جمعآوری شدهاند. فلسفه پدیدار شناسی یکی از ارزشمندترین دستاوردهای دنیای اندیشه در قرن بیستم است و جیگاه آن در مباحث معماری معاصر ایران کم رنگ شده است. پدیدارشناسی راهکاری است که به معمار یاری میرساند تا بتواند اثر خود را هر چـه بیشـتر در حیطهی ادراک مخاطبها بگذارد. آب درون استخرها که ترکیبات آنها با درختها و زیباییهای طبیعت باعث آرامش و راحتی روح انسان و توازن زیست شناختی او میشود. آب جاری در رودخانهها و کانالها، با جریان دائمی و پویا شوق حرکت را در آدمی زنده میکند. آب در آبشارها حالتی دیگر را در آدمی بیدار میکند، عظمت آبی که جاری است، هیجان زائدالوصفی را در آدمی به وجود میآورد. “استفاده از حالات مختلف آب در طراحی و معماری به منظور ایجاد احساسات مختلف، یکی از مبانی طراحی عناصر معماری آبی، از جمله خانهها است” در محیط دستساز انسان آب به یکی از چهار شکل زیر تبدیل میشود: یک نقطه، یک خط، یک آب نما (صفحه) یا یک مرز یا کناره. آب در معماری حسهای پنج گانه ما را به خدمت میگیرد تا آن را با تمام کالبدمان احساس کنیم. چشم را نوازش میدهد و به ما خوش آمد میگوید، زمزمه آن در گوش ما را به سکوت و آرامش ناب دعوت میکند، تماس آن روی پوست ما پاکی و خلوص را به ارمغان میآورد، رایحه تازه آن شادابی و نشاط ایجاد میکند و مزه آن یادآور حیات و زندگی میباشد. بدین گونه شخص ارتباط درونی با محیط برقرار میکند و فهم و احساسات فرد با زمینه معنایی محیط پیوند خورده و یکپارچه میشود.
سعید سلطانی (1398) پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته معماری، موسسه آموزش عالی سپهر – اصفهان، گروه معماری.