چکیده
وجود رودخانه‌های متعدد و مشترک مرزی میان ایران و همسایگان از یک سو و کاهش منابع آبی و آلودگی‌های آب از سوی دیگر، موجب اهمیت این آب‌ها در سطح بین‌المللی و زمینه تبدیل آن به یکی از منابع اختلاف و تنش میان کشورهای ذی‌نفع در آینده را فراهم نموده است. حقوق بین‌الملل در دهه‌های اخیر در کنار تلاش برای نظام‌مند نمودن بهره‌برداری از آب‌های مشترک بین‌المللی، درصدد تدوین اصول و قواعدی برای جلوگیری از کاهش آلودگی و محافظت از آب‌های بین‌المللی به عنوان بخشی از محیط زیست منطقه‌ای بوده است. تصویب کنوانسیون 1997 گامی مهم و اساسی در توسعه حقوق بین‌الملل محیط‌زیست معاصر به شمار آمده و بسیاری از اصول حقوقی مطرح در حقوق بین‌الملل محیط زیست، از قبیل اصل «بهره‌برداری و استفاده منطقی و منصفانه از منابع»، اصل «ممنوع بودن وارد آوردن خسارت بر قلمرو سرزمینی دولت دیگر» و اصل «همکاری بین‌المللی» تدوین و ارائه گردیده است. در نبود توافق‌های دوجانبه و چندجانبه به نظر می‌رسد این کنوانسیون چارچوب مناسبی برای همکاری میان ایران و کشورهای همسایه در زمینه حفاظت، مدیریت و جلوگیری از آلودگی این آب‌ها بر اساس نظریه مدیریت مشترک در چارچوب رویکرد حقوقی به عنوان یکی از محورهای همکاری زیست‌محیطی میان ایران و همسایگان را فراهم نموده است.
فرزاد پیلتن و میرابراهیم صدیق بطحایی اصل، فصلنامه علمی راهبرد اجتماعی فرهنگی، دوره 5، شماره 4، شماره پیاپی 21، اسفند 1395، صفحه 122-91 .
