چکیده
چالشها و تهدیدهای آبی پیشرو جمهوری آذربایجان، ضرورت توجه بیشتر به مدیریت مطلوب آب در این کشور را آشکار میسازد. محور اساسی مقاله حاضر نیز پاسخ به این پرسش است که «عمده موانع پیشروی تحقق مدیریت مطلوب آب در جمهوری آذربایجان چیست؟» این پرسش مبتنی بر این مفروضه است که بحران آب در جمهوری آذربایجان بیش از آنکه به کمبود آب فیزیکی مربوط باشد در کمبود آب اقتصادی ریشه دارد که ناشی از عدم مدیریت صحیح تولید و تخصیص آب در این کشور است. فرضیهای که در این مقاله به آزمون گذاشته شده این است که «تأکید بیش از حد بر نقش دولت، کمتوجهی به نظام مدیریت مشارکتی آب، عدم مدیریت یکپارچه منابع آب مبتنی بر تقسیمبندی حوضههای آبریز و زیرساختهای نامناسب آبی، چهار مانع اصلی تحقق مدیریت مطلوب آب در جمهوری آذربایجان بهشمار میآیند.» مقاله حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و از روششناسی اسنادی و نقلی بهره برده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده نیز به شیوه علی (پس رویدادی) بوده که طی آن پژوهشگران، عدمتحقق مدیریت مطلوب آب در جمهوری آذربایجان را بهمثابه معلول (متغیر وابسته) مورد بررسی قرار داده و با مراجعه به گذشته به کشف علت (متغیر مستقل) پرداختهاند. یافتههای مقاله نیز ضمن تأیید فرضیه مقاله، مؤید این واقعیت است که جمهوری آذربایجان برای جبران این کاستیها، راه مشارکت با نهادهای بینالمللی و بهویژه اتحادیه اروپا را در پیش گرفته و کمتر بر پژوهشهای علمی و نخبگان فنی داخلی تمرکز داشته است؛ روندی که کمتر با معیارهای مدیریت مطلوب آب همخوانی دارد.
مرضیه شیرزادی و محمد جواد حق شناس، فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 24، شماره 102، مهر 1397، صفحه 155-125 .
