چکیده
دولت‌ها در تمدن‌های آب‌پایه به دلیل تحکیم سازمانی از جامعه نیرومندتر بوده‌اند و آب و مصرف آن سبب شده است آب نقش اساسی خود را در شکل‌دهی به روابط اجتماعی- سیاسی ملت‌ها و جوامع بشری ایفا نمایند. از این روی پرسش اصلی تحقیق عبارت است از الزامات تعامل دولت و جامعه در حکمرانی آب ایران چگونه است؟ یافته‌های تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی نشان می‌دهد دولت در ایران به دلیل دارا بودن توانایی نفوذپذیری، توانایی تنظیم روابط اجتماعی و تخصیص منابع باعث فربه‌تر بودن آن نسبت به جامعه شده است. دلایل فربگی دولت در ایران عبارتند از: انتقال حوضه‌ای، صدور مجوز، تصفیه آب، سیاست سازه‌ای، سیاست نرخ‌گذاری، اخذ مجوز انشعابات، افزایش جمعیت و بالا رفتن سطح زندگی، رشد کشاورزی و صنایع، حل‌وفصل منازعات میان متقاضیان آب، ایجاد مشوق‌های اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی. دلالت‌های راهبردی که در تعامل دولت- جامعه در حکمرانی آب باید توجه شود شامل: تغییر رفتار پایدار، گفتگوی ملی، نهادسازی و ایجاد ساختارهای کارآمد و اثربخش، تفکر کلنگری، توجه به بستر تاریخی- فرهنگی، یادگیری اجتماعی، مرجعیت بخش آب است. در چارچوب نظری از نظریه شیوه تولید آسیایی و حکمرانی آب بهره گرفته می‌شود.
ابوالفضل قاسمی، مرتضی علویان و مریم حسینی، پژوهش‌های راهبردی سیاست، دوره 11، شماره 42، شماره پیاپی 72، آذر 1401، صفحه 220-181 .
دانلود مقاله
