پوشش مطبوعاتی بحران آب و محیط‌زیست در مبارزات انتخاباتی دوره دوازدهم ریاست جمهوری (تحلیل محتوای روزنامه‌های اطلاعات، مردم سالاری، ابتکار، اعتماد، شرق، ایران، جمهوری اسلامی، همشهری، وطن امروز، رسالت و کیهان- دو هفته قبل از روز رأی‌گیری)

چکیده

این پژوهش به بررسی عملکرد روزنامه‌های سراسری اطلاعات، مردم‌سالاری، ابتکار، اعتماد، شرق، ایران، جمهوری اسلامی، همشهری، وطن امروز، رسالت و کیهان در زمینه بازتاب اخبار و مسائل حوزه آب و محیط‌زیست در مبارزات انتخاباتی دوره دوازدهم ریاست جمهوری در دو هفته‌ منتهی به انتخابات ریاست جمهوری 29 اردیبهشت‌ماه سال 1396 پرداخته است. اهداف اصلی در این پژوهش، شناخت سیاست‌ها، هدف‌گذاری‌ها و راهکارهای نامزدهای انتخاباتی دوره دوازدهم ریاست جمهوری در مورد مسائل آب و محیط‌زیست در مطبوعات سراسری در دو هفته قبل از روز رأی‌گیری انتخابات و بررسی عملکرد مطبوعات در این زمینه در این بازه زمانی بوده است. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای کمی، 458 مطلب در قالب جداول توزیع فراوانی (آمار توصیفی) و دوبعدی (آمار استنباطی) موردبررسی قرار گرفتند. جامعه آماری در این پژوهش کلیه مطالب مربوط به آب و محیط‌زیست در روزنامه‌های سراسری ایران هستند. نمونه آماری، کل اخبار روزنامه‌های موردنظر به مدت 2 هفته است که به روش کل شماری مطالب آب و محیط‌زیست در دو هفته کارزار انتخابات، مشاهده ‌شده‌اند. جمعاً 11 روزنامه به‌صورت هدفمند بر اساس تیراژ، حوزه انتشار، تعداد مطبوعات فعال قابل‌انتشار انتخاب‌شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد که مطالب مربوط به آب و محیط‌زیست کم‌ترین سهم را در قالب تیتر در صفحه اول روزنامه داشته‌اند. در بررسی نامزد مطرح‌شده در مطالب، بیشترین نسبت مربوط به مطالبی است که نامزدی در آن مطرح نشده است. روزنامه‌ها سهم بسیار کمی در بازتاب رویدادهای آب و محیط‌زیست داشته‌اند. دراین‌بین روزنامه دولت به‌طور متوسط بیشترین بازتاب را داشته است. روزنامه‌های اصول‌گرا، بیشترین جهت‌گیری مثبت و کم‌ترین جهت‌گیری منفی را نسبت به بار معنایی تیتر و لید نسبت به مسائل زیست‌محیطی داشته‌اند. روزنامه‌های اصلاح‌طلب نسبت به جهت‌گیری منفی تمایل بیشتری نشان داده و به رویدادهای زیست‌محیطی از زاویه منفی در مقایسه با روزنامه‌های اصول‌گرا و دولت، توجه ویژه‌تری داشته‌اند. در بازتاب مطالب مربوط به ارائه برنامه و راهکار در خصوص آب و محیط‌زیست، سهم روزنامه دولت به‌طور متوسط نسبت به روزنامه‌های اصلاح‌طلب و روزنامه‌های اصول‌گرا بیشتر بوده است. در بازتاب سخنرانی‌های نامزدها، سهم بسیار کمی به ارائه برنامه و راهکار جهت حل مشکلات آب و محیط‌زیست ارائه داده‌شده بود و بیشتر به بیان مشکلات یا اقدامات انجام‌شده توسط دولت یازدهم پرداخته‌شده بود. به‌طور متوسط روزنامه دولت در مقابل روزنامه‌های اصول‌گرا و اصلاح‌طلب، به پیامدهای محیط‌زیستی بیشتر توجه داشته است. روزنامه‌های اصول‌گرا سهم کمتری در بازتاب پیامدهای محیط‌زیستی داشته‌اند.

پدیدآور: نجمی مدیحی (1398) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روزنامه‌نگاری، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم ارتباطات.