چکیده
چکیده این مقاله به تشریح و تحلیل سیاست آب آبراهههای بینالمللی ایران با افغانستان: هیرمند/ هلمند و ایران و عراق: اروندرود/ شط العرب در دوره زمانی 2011 تا 2010 میپردازد. شکلگیری پروسه امنیت بینالمللی، تابع متغیرهای مستقل بیشماری است که یکی از آنها میتواند منبع استراتژیک چون آب باشد. در واقع آب میتواند منبع بنیادین برای صلح، امنیت، همکاری و منازعه در روابط و سیاست خارجی دولتها بشمار آید. ایالات متحده پس از همسایگی با مکزیک و کانادا، در عراق و افغانستان اشغال شده با ایران؛ همکنون؛ همسایگی دارد. محدودیت آب در یک منطقه، به ایجاد چرخهای از انواع ناامنیها منجر میشود. تهدیدات فراگیری چون: گرد و غبار، مواد مخدر، بیماری ایدز، تروریسم، آلودگی، فقر فراگیر و معضلات محیط زیستی، براحتی از مرزهای ملی عبور و عواقب شوم آن به تمام دنیا سفر مینماید. در مقابل طیفی از ناامنیهای فوقالذکر، فرا روایت امنیت انسانی، معرف طیفی از انواع امنیت چون امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، سلامت، فردی، زیستمحیطی است. امنیت انسانی ارتباطی با تسلیحات ندارد. امنیت انسانی، علاوه بر توجه به مادیات مورد نیاز برای معیشت، به زندگی و شان انسانی مرتبط است و مشارکت معنادار در زندگی اجتماعی را امکانپذیر مینماید.ارتقا امنیت انسانی در حوزه آبراهههای بینالمللی در ایران نه تنها برای ملت شریف ایران، بلکه برای همسایگان ایران نیز امنیت و ثبات به ارمغان خواهد آورد.
حمید پیشگاه هادیان و علیرضا حجازی، فصلنامه روابط بینالملل، شماره 12، دوره 3، پاییز 1389، صفحه 167-119 .