خلاصه
بحران آب یکی از چالش‌های اساسی بخش کشاورزی در دهه گذشته بوده است. به نظر می‌رسد در آینده، این بحران شدیدتر گردد. لذا واکاوی کتب‌های فکری جهت یافتن راهکارها از ضروریات امروز جامعه به شمار می‌رود. بی‌شک در میان منابع، آب یکی از مهم‌ترین منابعی است که زندگی موجودات زنده به آن وابسته است و انسان، بیشترین نیاز را به این منبع دارد. طبق گزارش بانک جهانی در حال حاضر بیشترین مصرف آب در جهان به صورت عام و در ایران به طور خاص، در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد که برای تولید محصولات کشاورزی است. محیط زیست یک سیستم پیچیده است که منابع، انسان‌ها و سایر موجودات، همگی جزئی از آن هستند. از آنجا که انسان‌ها، به عنوان یک سیستم اجتماعی ایفای نقش می‌کنند، باید از تعامل بین انسان، به عنوان سیستم اجتماعی و محیط زیست بحث شود. این تحقیق که به روش توصیفی- کتابخانه‌ای صورت گرفته، سعی بر آن داشته است تا مسئله‌ی کم‌آبی را توسط چهار بعد رهیافت بوم‌شناسی انسانی (معاهده‌های اجتماعی- سیستم‌های انتقادی- محیط فیزیکی و منابع و جمعیت‌های انسانی)، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. به این منظور، ابتدا، در رابطه با کمبود آب و علل به وجود آورنده‌ی آن بحث شده، سپس رهیافت بوم‌شناسی انسانی پرداخته شده است تا بتوان به کمک آن مسئله‌ی کم‌آبی را مدیریت نمود. در مرکز این چارچوب تغییر یافته، انسان قرار گرفته که تمامی ابعاد اصلی بوم‌شناسی انسانی را به هم ربط می‌دهد و از آنها اثر می‌گیرد و بر آنها اثر می‌گذارد. برای رفتار بهتر با محیط زیست، نیاز به تغییر انسان است و چیزی که مدنظر برای این تغییر می‌باشد، ایجاد شرایطی رای تغییر در عقلانیت انسان‌ها در جهت مثبت است.
مهشید اعتمادی و عزت اله کرمی، چهارمین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران، 1391، کرج، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
